Na świecie przyjęto, że ważnym elementem terapii leczenia cukrzycy jest aktywny udział pacjenta. Żeby doszło to do skutku, pacjent musi dysponować wiedzą, która to powinna być przekazana przez ośrodki diabetologiczne. A jak to wygląda w Polsce naprawdę?
W ciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpiło odstąpienie od tradycyjnego „pasywnego” modelu terapii cukrzycy, w którym pacjent jest biernym obiektem obserwacji efektów choroby i leczenia. Dziś terapia daleko wykracza poza tradycyjne postępowanie z chorobą przewlekłą, opiera się ona na modelu aktywnego uczestnictwa pacjenta w terapii przez samokontrole i samodzielnie podejmowane działania. Diabetolodzy podkreślają, że zarówno w profilaktyce choroby, jak i już w samym skutecznym leczeniu cukrzycy, kluczowe jest połączenie kilku elementów: diety, aktywności fizycznej, odpowiednio prowadzonej terapii i identyfikowanie i monitorowanie czynników ryzyka oraz edukacja. A to sprawiło, że edukacja pacjenta stała się elementem terapeutycznym równie ważnym jak farmakoterapia.
Edukacja diabetologiczna obejmuje też szkolenia personelu opieki zdrowia, aby mógł on zaproponować i przekazać wiedzę o najlepszych dla pacjentów narzędziach, aby mogli aktywnie uczestniczyć w terapii cukrzycowej.
Edukacja diabetologiczna, według standardów międzynarodowych, w wielu krajach już od 40 lat jest uznawana za równoprawny element leczenia cukrzycy. Niestety w Polsce nadal nie przykłada się do niej istotnego znaczenia w leczeniu cukrzycy. Funkcjonuje raczej jako dodatkowy element, pozostający poza obowiązkowymi punktami terapii cukrzycy, jakby nie stanowił on o skuteczności jej leczenia. Liczy się raczej na to, że pacjent samodzielnie zdobędzie wiedzę i umiejętności potrzebne do skutecznego radzenia sobie z cukrzycą oraz zapobiegania powikłaniom.
Ponieważ lekarze pierwszego kontaktu oraz lekarze diabetolodzy są bardzo ograniczeni czasowo aby prowadzić edukację diabetologiczną, obowiązek ten został przydzielony pielęgniarkom. W 2011 r. ukazało się rozporządzenie Ministra Zdrowia, wprowadzające do polskiego systemu ochrony zdrowia stanowisko edukatora ds. diabetologii. Założeniem było aby pielęgniarki i położne po odpowiednich kursach i szkoleniach przekazywały pacjentom szeroki zakres wiedzy, która znacznie zwiększa skuteczność leczenia.
Jednak na podstawie badań, sprawdzających faktyczne wykorzystanie edukacji diabetologicznej w leczeniu cukrzycy wśród pielęgniarek, powstaje inny obraz. Według 99 proc. przebadanych pielęgniarek, edukacja diabetologiczna ma realny wpływ na wyniki zdrowotne i jakość życia pacjentów z cukrzycą, ale tylko 9 proc. z nich realizuje edukację w zakresie cukrzycy w ramach swoich podstawowych obowiązków. Za to 91 proc. pielęgniarek uważa, że nie należy to do ich podstawowych obowiązków, a stanowi zajęcie dodatkowe. Przy czym, obecnie edukacja pacjentów ma charakter raczej spontaniczny, ponieważ pojedyncza sesja nie trwa dłużej niż godzinę, a większość z nich nie przekracza 15 minut.
Edukacja diabetologiczna jest potrzebna.
Efektem niewystarczającej ilości szkoleń pacjentów jest niski stopień świadomości wśród diabetyków o aktywnych sposobach samokontroli. Jak wynika z badań, zaledwie 33 proc. diabetyków codziennie lub przy okazji posiłków wykonuje pomiar poziom cukru w krwi. Z kolei, aż 15 proc. dokonuje takich pomiarów jedynie 1–2 razy w tygodniu, przez co narażają się na negatywne efekty niewyrównanego poziomu glukozy, oraz powikłania związane z cukrzycą.
Pod edukacje diabetologiczną podchodzi też profilaktyka. Szybkie wykrywanie problemów z poziomem glukozy oraz zapobieganie takim stanom, znacznie przyczynia się do redukcji zapadalności na cukrzyce oraz powiązane z nią schorzenia.
Jednak z przeprowadzonych badań edukacji diabetologicznej, bardzo źle to wygląda w przypadku obywateli u których nie stwierdzono jeszcze cukrzycy. Wiedza w społeczeństwie na temat tej choroby jest szczątkowa. Jedna piąta Polaków nigdy nie wykonał pomiaru cukru, a co trzeci uważa, że cukrzycy nie można zapobiec. Tylko 38 proc. z ankietowanych uważa, że regularne badania mogą pomóc w wykryciu cukrzycy.
Jeżeli chcemy aby walka z postępującą w Polsce cukrzycą zaczęła być skuteczna to definitywnie trzeba zmienić percepcję edukacji diabetologicznej oraz zwiększyć jej udział terapii cukrzycowej.
Umiejętność posługiwania się akcesoriami potrzebnymi w leczeniu cukrzycy poprawi stopień kontrolowania glukozy oraz zwiększy samoświadomość pacjenta. Samokontrola jest kluczowym czynnikiem w utrzymaniu dotychczasowemu komfortu życia mimo tej przewlekłej choroby.
Taka praktyczna wiedza może być przekazana przez edukatora ds. diabetologii w ramach opieki zdrowotnej. Red Med Poland Sp. z. o.o. jest organizatorem szkoleń dla personelu medycznego i diabetyków z zakresu posługiwania się konkretnymi narzędziami używanymi w terapii cukrzycy.
Poproś o wycenę szkolenia, podając szczegóły.
Komentarz na temat “Edukacja diabetologiczna”
Comments are closed.