Co to jest hemoglobina glikowana HbA1c?
HbA1c oznacza hemoglobinę glikowaną.
Hemoglobina jest częścią czerwonych krwinek, jednego ze składników naszej krwi. Hemoglobina pełni bardzo istotną rolę w naszym organizmie – transportuje tlen z płuc do wszystkich części organizmu.
W trakcie naturalnych procesów przemiany materii, hemoglobina połączy się z glukozą zawartą w naszej krwi. Powstaje wtedy hemoglobina glikowana. Im wyższy poziom cukru we krwi, tym więcej cząsteczek glukozy ‘przyklei’ się do hemoglobiny, a nasze HbA1c jest wyższe. Hemoglobina jest więc dobrym wskaźnikiem jak dobrze kontrolujemy cukrzycę na przestrzeni czasu.
Cykl życia hemoglobiny to 8 -12 tygodni, po tym czasie powstaną nowe cząsteczki hemoglobiny. Dlatego też wynik HbA1c odzwierciedla naszą kontrolę w ostatnich 3 miesiącach, z czego 60% tej wartości będzie zależeć od poziomu cukru we krwi w ostatnich 60 dniach.
| Rodzaj cukrzycy | % | mmol/mol |
| Kobiety przygotowujące się do ciąży i ciężarne | równe lub mniejsze 6% | równe lub mniejsze 42 mmol/mol |
Źródło: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2015. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2015
Jak wykonuje się HbA1c?
Badanie HbA1c wykonuje się na podstawie badania krwi żylnej to fakt, jednakże dużo bardziej mniej stresującą opcją badania HbA1c jest badanie z palca pacjentki. Zwłaszcza kobiety w ciąży powinny wykonywać takie badania ograniczając do maksimum stres spowodowany poborem krwi w trosce o zdrowie swoje i zdrowie dziecka.
W przypadku badań w laboratorium i poborze krwi z żyły łokciowej, mimo, że do badania HbA1c nie trzeba być na czczo, czasem lekarz zleca też inne badania, na przykład badanie na cholesterol. W takim wypadku pobranie krwi musi się odbyć na czczo. Jednakże coraz więcej gabinetów wyposażonych jest w przenośne analizatory krwi np. A1CNow+ do badania hemoglobiny glikowanej czy CardioChek do badania cholesterolu, i w jednym jak i drugim przypadku nie musimy wykonywać badania na czczo.
Jak często należy badać HbA1c?
To, jak często powinieneś wykonywać oznaczenie (badanie) HbA1c, zależy od tego, jak dobrze udaje Ci się osiągać zalecane cele kontroli cukru we krwi.
Jeśli masz wyrównaną glikemię, i osiągasz zalecane cele leczenia, badanie należy wykonać raz do roku
Jeśli masz kłopoty z wyrównaniem cukrzycy i osiągnięciem zalecanych norm glikemii lub też niedawno zmieniłeś metodę leczenia, to powinieneś wykonać badanie HbA1c co 3 miesiące.
Super sprawa z tym badaniem HbA1c z palca. Mało stresujące. Szkoda tylko że do określenia cukrzycy u ciężarnych dalej stosuje się krzywa cukrzycy na podstawie wypitego płynnego cukru glukozy ohydnego napoju, który mocno zestresował mojego dzidziusia.
Mamy nadzieję iż Ministerstwo Zdrowia rozpocznie wykorzystywanie powszechnie dostępnych monitorów hba1c do łatwej i skutecznej diagnozy w zakresie rozpoznania cukrzycy. Dziwi fakt iż nie zależy by w dość tani sposób wykluczyć powikłania i hospitalizację milionów polaków u których nie wykryto w porę cukrzycy, tylko dlatego że PTD nie rekomenduje badań hba1c w rozpoznaniu cukrzycy. Taniej jest jednak kontrolować grupy wysokiego ryzyka pacjentów niż wydawać pieniądze na powikłania związane z nieleczoną cukrzycą w ogóle lub w sposób nieprawidłowy.